Dnia 13 października 2023 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, stanowiąca częściową transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz. Urz. UE L 155 z 12.06.2019, str. 1), tzw. „dyrektywa SUP”. Ustawa wprowadza system kaucyjny dla jednorazowych butelek z tworzyw sztucznych do 3 litrów, szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowych puszek o pojemności do 1 litra.
Nowe przepisy zakładają, iż przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego o powierzchni poniżej 200 m2 zobowiązani będą pobierać kaucję za opakowania objęte systemem. Placówki większe zobowiązane będą, poza pobieraniem kaucji, również do jej zwracania oraz zbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych. Wysokość kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań zostanie określona w rozporządzeniu do ustawy. Zgodnie z opublikowanym projektem opłata wynosić będzie 50 gr.
Istotnym aspektem dla użytkowników końcowych jest ustawowa gwarancja, że do zwrotu opakowania nie będzie konieczne okazywanie dowodu zakupu.
System kaucyjny ma zostać zorganizowany przez tzw. podmioty reprezentujące, przy czym ustawodawca dopuszcza funkcjonowanie na rynku więcej niż jednego systemu kaucyjnego. W przypadku istnienia kilku systemów kaucyjnych, podmioty reprezentujące prowadzące te systemy są obowiązane do ustalenia między sobą, w drodze umowy, warunków rozliczania pobranej i zwróconej kaucji oraz rozliczania i wymiany opakowań lub odpadów opakowaniowych zebranych w ramach prowadzonych przez siebie systemów kaucyjnych. Podmiot reprezentujący będzie mógł zostać utworzony przez wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje albo grupę tych wprowadzających, a także związek pracodawców lub izbę gospodarczą reprezentującą tych wprowadzających. Podmioty reprezentujące będą mogły działać po uzyskaniu zezwolenia wydawanego przez ministra właściwego do spraw klimatu i spełnieniu innych wymagań ustawowych takich jak forma prawna – spółka akcyjna czy wysokość kapitału zakładowego - 5 mln złotych.
Podmiot reprezentujący będzie miał obowiązek zawarcia umowy z każdym przedsiębiorcą prowadzącym jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży nie większej niż 200 m2, który się do niego zgłosi oraz z każdym przedsiębiorcą prowadzącym jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży powyżej 200 m2.
Utworzony system lub systemy kaucyjne służyć mają:
- selektywnemu zbieraniu opakowań i odpadów opakowaniowych w celu osiągania wymaganych poziomów zbierania,
- odbieraniu opakowań i odpadów opakowaniowych z jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe, objętych systemem,
- transportowi opakowań do wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje lub wprowadzającego bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje oraz odpadów opakowaniowych do zakładu przetwarzania odpadów,
- prowadzenie ewidencji opakowań,
- rozliczaniu kaucji z jednostkami handlu detalicznego i hurtowego oraz innymi punktami zbierającymi opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym, w szczególności finansowaniu wypłat kaucji dla użytkownika końcowego;
- finansowaniu kosztów zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych.
Nieosiągnięcie w ramach systemu kaucyjnego wymaganych ustawowo poziomów zbierania wiązać się będzie z obowiązkiem zapłaty opłaty produktowej, dzielonej po równo pomiędzy wprowadzającego produkty (który przystąpił do systemu) oraz podmiot reprezentujący.
Opisany system kaucyjny ma zacząć funkcjonować w 2025 roku.
Więcej:
Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw.