Nowe obowiązki przedsiębiorców wynikające z Dyrektywy SUP
W dniu 9 marca br. Sejm uchwalił Ustawę o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw. Tym aktem prawnym dokonana zostanie transpozycja wymagań zawartych w Dyrektywie SUP. Jakie zmiany czekają producentów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych? Jak oznakowane będą musiały być niektóre produkty z plastiku? I jakie obowiązki środowiskowe czekają branżę rozlewniczą?
Krajowe regulacje w zakresie ochrony środowiska przyzwyczaiły nas do różnych trzyliterowych skrótów. Oswoiliśmy się już z BDO (Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami), KPO (karta przekazania odpadów) oraz KEO (karta ewidencji odpadów). Wiemy również, czym są LZO (lotne związki organiczne) i CRO (Centralny Rejestr Operatorów), a także przygotowujemy się do zmian przepisów w obszarze ROP (rozszerzona odpowiedzialność producenta). Natomiast najnowszym skrótem, do którego musimy przywyknąć, jest SUP (ang. single - use plastics), odnoszący się do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
W dniu 9 marca br. Sejm uchwalił Ustawę o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw. Tym aktem prawnym dokonana zostanie transpozycja wymagań zawartych w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, zwanej potocznie dyrektywą SUP.
Najbardziej medialną zmianą będzie całkowity zakaz wprowadzania do obrotu wybranych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych - m.in. patyczków higienicznych, sztućców, talerzy i słomek. Ponadto mają zostać uruchomione mechanizmy zniechęcające konsumentów do nabywania jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych, takich jak kubki na napoje i pojemniki na żywność. Służyć ma temu dodatkowa opłata, która pobierana będzie w jednostkach handlowych i gastronomicznych oraz za pomocą urządzeń vendingowych.
Wzrost świadomości kupujących ma z kolei zapewnić nowy system oznakowania produktów zawierających tworzywa sztuczne, który obejmie m.in. podpaski higieniczne, chusteczki nawilżane oraz kubki na napoje. Podobny cel mają mieć również dodatkowe kampanie edukacyjne, obowiązkowe dla podmiotów wprowadzających na rynek balony, lekkie torby na zakupy, wyroby tytoniowe z filtrami i inne jednorazowe artykuły wytworzone lub składające się z tworzyw sztucznych.
Ponadto ustawa przewiduje także nową opłatę za zagospodarowanie odpadów powstających z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Podlegać jej będą np. wykonane z elastycznych materiałów paczki i owijki zawierające żywność oraz pojemniki na napoje o pojemności do trzech litrów, w tym butelki i opakowania wielomateriałowe.
Pozostałe nowe obowiązki dotyczyć będą branży rozlewniczej i wydaje się, że to właśnie producenci wód mineralnych i innych napojów zostaną najbardziej obciążeni zapisami dyrektywy SUP. Od 2024 r. wymagane będzie trwałe przymocowanie zakrętek i wieczek do pojemników na napoje z tworzyw sztucznych, a od 2025 r. zapewnienie 25% udziału tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w butelkach na napoje wykonanych z PET.
Dodatkowo, również od 2025 r., przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu napoje w butelkach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będą zobowiązani do osiągnięcia aż 77% poziomu zbiórki odpadów opakowaniowych powstających z ich produktów. Jest to także wyraźny znak, że następną nowością legislacyjną powinna być ustawa wprowadzająca w Polsce system kaucyjny dla opakowań po napojach, ponieważ bez niego realizacja powyższych celów będzie znacząco utrudniona lub wręcz niemożliwa.